Mektebin Bacaları Türküsünün Hikayesi

Mektebin bacaları türküsü Muş türküsü olarak bilinir. Fakat yapılan araştırma gereği bu mektep Diyarbakır'da bulunan Ziya Gökalp Lisesi'dir. Ziya Gökalp Lisesi dedikse adı elbette kuruluşundan beri bu değil. 1892'de Dîyarbekir Îdadisi olarak kurulmuş. 1913'te idadi teşkilatı lağvedilince tam devreli Sultanî olmuş lisenin adı. İlk yapıldığı yıllarda Dicle nehrine nazır Fiskaya'da tedrisat yapan lise, 1948-49 öğretim yılında şimdilerde adı "Lise Caddesi" olan bölgede, binası tamamlanarak yeni yerine taşınmış. 1953 yılında da adı Diyarbakır Lisesi'nden Ziya Gökalp Lisesi'ne dönüştürülmüş.

İşte bu Ziya Gökalp Lisesi'nde okuyan bir gencin Diyarbakır Valisi'nin kızı Dikmen'e yaktığı bir türküdür Mektebin Bacaları Türküsü! İsmini sanını bilmediğimiz bu Lise Öğrencisi genç bu türküyü Diyarbakır Valisi'nin kızı Dikmen'e aşkından dolayı dillendirmiştir. Ben şahsen bu türküyü çocukluğumda radyolardan Muazzez Türüng sesiyle çok dinlemişimdir. Ve babamdan anamdan Muş Türküsü olarak bilmekteyim gayrısını Allah bilir. (İsa Akbulak)

Türkünün Sözleri:

Mektebin bacaları vay lele lele lele vay lele vay
Ders verir hocaları vay lele lele lele vay lele vay
Kim yarimi överse vay lele lele lele vay lele vay
Odur birincileri vay lele lele lele vay lele vay

Ay doğar bedir Allah vay lele lele lele vay lele vay
Bu sevda nedir Allah vay lele lele lele vay lele vay
Ya benim muradım ver vay lele lele lele vay lele vay
Ya beni öldür Allah vay lele lele lele vay lele vay

Mektebin önü dere vay lele lele lele vay lele vay
Gidiyorum askere vay lele lele lele vay lele vay
Ben askere gidende vay lele lele lele vay lele vay
Bakma sakın ellere vay lele lele lele vay lele vay

(Ek)
Mektebin önü bayır vay lele lele lele vay lele vay
Gülü dikenden ayır vay lele lele lele vay lele vay
Yar Allah'ın seversen vay lele lele lele vay lele vay
Beni ellerden ayır vay lele lele lele vay lele vay

TRT'de Türkünün yöresi Muş, Kaynak kişi Muazzez Türing, Notaya alan Yaşar Aydaş olarak geçmektedir.