Harmandalı Türküsü'nün Hikayesi

Harmandalı Hikayesi, Muğla (Yeşilyurt) Pisi'de küçük bir evde, bir anne ve iki oğlu kendi halinde yaşarmış. Babalarını küçük yaşlarda kaybetmenin acısını, annelerinin dul olmasının getirdiği sıkıntıları, tütüncülük denen o en meşakkatli ziraatçılık türünü ve çevre baskısını en derinden yaşarlarmış. Anne Hatice oğulları büyüdükçe onlara söz dinletemez olmuş. Ağabey Kerimoğlu Hüseyin (ölmüş babanın adı Kerim'miş) arada sırada gizli tütün alım satımı yaparmış. Osmanlı Devletinin son dönemlerinde devletin dış borçları yüzünden Avrupa devletleri tütün üretiminden gelecek vergileri müsadere altına almışlar, Tütün Rejisi denen bu sistemde Reji bir yandan ülke kaynaklarının bu şekilde gaspını elde ederken, bir yandan da tekel konumlu alıcı olarak tütün üreticisini ezermiş. Reji'den başka bir yere tütün satmak yasakmış. Reji istediği fiyatı belirler, ödemeyi de kendi istediği zaman yaparmış.

Arkasında devletin yabancı ülkelerle yaptığı anlaşmalar olunca da, hükmü ve varlığı kanun koruması altında, kolluk kuvveti de emrindeymiş. Reji'ye azda olsa karşı gelen, Reji aleyhinde azda olsa konuşan, dayağı yer otururmuş. Ağabey Hüseyin en çok karşı çıkanlardan ve en çok konuşanlardan biri olduğu için devamlı hapis yatarmış. Böyle bir zamanda halkın tek gelir kaynağı kaçakçılıkmış. Kaçakçılık denen de kendi tütününü kendi istediğine satmakmış. 1889’da küçük kardeş Eyüp (Kerimoğlu)’da 17 yaşına gelmiş. O da delikanlılığın verdiği heyecanla bu düzene ve sisteme isyan edenlerden biriymiş. Ağabeyi Hüseyin hapse girdiği zaman Eyüp de hiddetlenir, daha da isyankar olurmuş.

Harmandalı hikayesinin devamı şöyle; günlerden bir gün, Pisi'ye yakın bir köyde arkadaşlarıyla düğüne gitmişler. İlerleyen saatlerle birlikte Kerimoğlu Eyüp arkadaşlarıyla zeybek oyununa kalkmışlar. Bunun üzerine Pisi ovasındaki arazilerinin kahyalığını yaptığı için Pisi muhtarı İzzet Ağa gençlere; “Utanmadınız mı bunca büyüklerin dururken oyuna kalkmaya. Ne zaman adet oldu büyüklerden izin istemeden oyuna kalkmak” demiş ardından küfürle devam etmiş. Büyüğünden izin almadan zeybek oynamak hakaret sayılırmış. Muhtarın karşı hakaretleri üstüne taraflar arasında tartışma alevlenmiş. Kerimoğlu Eyüp tartışma sırasında belinden çıkardığı bindirme silahıyla muhtarı öldürmek için ateş etmiş. Fakat muhtar aniden kendini yana atınca sadece kolundan vurulmuş. Düğün yerinde muhtarın adamları Eyüp’e vurmaya başlamışlar ve onu öldüresiye hırpalamışlar. Bir ara bir fırsat bulan Eyüp ellerinden kurtulup evine sığınmış. Biraz sonra kolluk kuvvetleri Eyüp'ün evini kuşatmış ve Eyüp dağa doğru kaçarken çıkan çatışmada Eyüp’ün tabancasından çıkan mermiyle bir zaptiye ölmüş.

Harmandalı hikayesinde Kerimoğlu Eyüp hiç yoktan yere katil olmuş. Zaptiyeler uzun süre dağda Eyüp'ün aramışlar ama bulamamışlar. 19 yaşındaki bu zeki ve çevik genci ele geçirememişler. Ve nihayet Milas’ta kaçakçı yakalamakla ünlenmiş “Kör Arap” denen İsmail Çavuş’a haber salarlar. Kör Arap, daha önce bulunduğu bir çatışmada gözünün birini kaybettiği için ve çok esmer tenli olması nedeniyle bu lakapla anılırmış. Acımasız ve keskin nişancıymış. İşinde çok iyi olan Kör Arap işe istihbarat edinerek başlamış ve Kerimoğlu Eyüp ’ün Çakallar denilen bir bölgede, İbişoğlu İbrahim ’in çoban kulübesinde kaldığını öğrenmiş. 1901'in çok güzel bir bahar günü, öğleden sonra dört sularında, güneşli bir hava da, çamların arasında dolaşan hafif bir rüzgar, Eyüp'ü tedbirsiz düşürmüş olacak ki, geceleri dağlarda kaçak dolaşıp, öğlen olunca vardığı İbişoğlu’nun kulübesinde çok derin bir uykuya dalmış. Pencere ve kapının açıldığını fark etmemiş. Uyuyan insanı yılan sokmazmış fakat yılanın yapamadığını Kör Arap yapmış ve sokmuş. Sessiz, sessiz uyuyan Eyüp'ü hiç acımadan ve uyandırmadan, öldürmüş. Eyüp'ün ölümünden sonra annesi Hatice yokluğuna fazla dayanamamış, o da çok geçmeden vefat etmiş. Ağabey Hüseyin önce Yerkesik’e geçmiş, sonra orayı da terk etmiş, nerelere gittiğini hiç bilen olmamış. Ama gün gelecek “Reji” de tarihe karışacakmış. En önemlisi de, Eyüp, yöre insanları için kaderine razı olmamanın, her ne olursa olsun direnmenin sembolü olmuştu. Pisi'nin ve Yerkesik'in de artık bir kahramanı vardı: 19 yaşında, mükafat adına kalleşçe vurulan “Kerimoğlu Eyüp” böylelikle Harmandalı hikayesi olmuştur.

Harmandalı Efem Geliyor Geliyor,
Bileğinden Kanlar Akıyor
Gümüş Bilezikli Mavzerin
Namlusu Şimşekler Çakıyor

Efeme De Mor Cepkenler Yaraşır Yaraşır,
Efem Ne Giyerse Yakışır
Bütün Kızanların Önünde
Elinde Yatağan Savaşır

Çıktım Kozan'ın Dağı'na Türküsünün Hikayesi

Kars Elinin Maralı Türküsünün Hikayesi

Yıktılar Kalamızı Sürdüler Balamızı Bir Kerkük Türküsü Hikayesi

Sivas Ellerinde Sazım Çalınır Türküsünün Hikayesi

Ey Güzel Kırım Türküsü

Çırpınırdın Karadeniz Bakıp Türk'ün Bayrağına Türküsünün Öyküsü

Harmandalı Türküsü'nün Hikayesi

Karayılan Destanı... Gaziantep Müdafaası Hikayesi

Çökertme 'Halilim' Türküsünün Hikayesi

Çarşambayı Sel Aldı Türküsünün Hikayesi

Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz Türküsü

Dersini Almışda Ediyor Ezber Türküsünün Hikayesi

Kırmızı Gül Demet Demet Türküsünün Hikayesi

Aşık Reyhani Hayatı ve Şiirleri

Bodrum Hakimi Türküsü'nün (Bodrumlular Erken Biçer Ekini) Hikayesi

Sefil Baykuş Türküsünün Hikayesi

Gelin Oldum Karabel'in Eline Türküsü'nün Hikayesi

Alıver Anneciğim Alıver Çantamı Asayım Koluma (Kurlar Kışlaları) Türküsünün Hikayesi

Evlerinde Bir İpekten Halı Var Türküsünün Hikayesi

Ne Ağlarsın Benim Zülfü Siyahım Türküsünün Hikayesi

Mektebin Bacaları Türküsünün Hikayesi

Aşkın Ne Derin Yaralar Açtı Ciğerimde Türküsünün Hikayesi

Ceviz Oynamaya mı Geldin Odama Türküsünün Hikayesi

Devrent Deresine Duman Bürüdü Türküsünün Hikayesi

Ağgül Seni Camekanda Görmüşler Türküsünün Hikayesi

Acem Kızı Türküsünün Hikayesi

Edirne'nin Ardı Bağlar Türküsünün Hikayesi

Ahmet Bey'in Bir Küheylan Atı Var Türküsünün Hikayesi

Hey Onbeşli Hikayesi ve Türküsü

Bebek Ağıtı'nın Hikayesi (Avşar Ağıtı Orta Anadolu)

Ormancı Türküsünün Öyküsü

Söyleyin Anama Damda Yatmasın (Şahin Bey) Türküsünün Hikayesi

Muş Ovası Türküsünün Hikayesi

Ezo Gelin Türküsünün Hikayesi

Hey Onbeşli Onbeşli Türküsünün Hazin Hikayesi

Suzan Suzi Türküsünün Hikayesi

Kara Kaş Gözlerin Elmas Türküsünün Hikayesi

Cemal'im Türküsünün Hikayesi

Ordunun Dereleri Aksa Yukarı Aksa Türküsünün Hikayesi

Yemen Türküsü (Burası Muştur Yolu Yokuştur) Hikayesi

Hekimoğlu Türküsünün Hikayesi

Sarı Gelin Türküsünün Hikayesi

Bitliste Beş Minare Türküsünün Hikayesi

Kışlalar Doldu Bugün Uzun Havasının Hikayesi

Hoş Gelişler Ola Mustafa Kemal Paşa Türküsünün Hikayesi

Kapıyı Çalan Kimdir? Türküsünün Hikayesi

Arpa Ektim Biçemedim (Ali Paşa) Türküsünün Hikayesi

Odasına Vardım Gayfe Pişirir Türküsünün Hikayesi

Yürüyorum Dikenlerin Üstünde Türküsünün Hikayesi

İki Keklik Bir Kayada Ötüyor Türküsünün Hikayesi

RADYO AN