Fırat Kenarında Yüzen Kayıklar Türküsünün Hikayesi
Kuzeyden doğru kıvrıla kıvrıla Güneye, Doğu ve Güney ovaları topraklarına hayat ve bereket veren, boz bulanık akan Fırat Nehri ile kaderlerini birleştiren Anadolu insanının öyküsüdür. Öykü şöyle başlar: Fırat Nehri Elazığ ve Malatya illerini birbirinden ayıran tabii bir sınırdır. Elazığ ve Malatya ovalarında kıvrıla kıvrıla akarken insanların kaderini de etkiler. Çünkü bu nehrin kıyısında küçük köyler ve yerleşim yerleri vardır.“Fırat Kenarında Yüzer Kayıklar” türküsünün öyküsü de bu çevrede başlar. Küçük şirin köylerin birinde bir ailenin yüksek tahsil yapan oğlu vardır. Oğlanın ailesi köyün en güzel kızını, örf ve anane gereği oğullarına ister ve gençten habersiz nişan takılır. Genç, köye döndüğünde nişanlısını görür, fakat küçük yerlerin dedikodusu da başlamıştır. (Güya oğlan kızı görmüş ve sevmemiş diye). Genç delikanlı, güzel kızı beğenmez ve sevmediğini söyler. Bu yeni dedikodular da kızın kulağına gider. Artık dedikodulara dayanamayan kız kendini Fırat nehrine atarak intihar eder. İntihar haberi duyulunca tüm köylü, yaşlısı genci, çocuğu kızın cesedini aramaya başlar. Bu aramalar günlerce sürer.
Fakat Fırat kurbanını tekrar vermemede kararlıdır. Tüm aramalar rağmen genç kızın cesedi
bulunamaz. Pişmanlık içinde olan genç ve yöre halkı, bu olayı ölümsüzleştirmek için bu
türküyü yakar.
Fırat kenarında yüzer kayıklar ölem
Anam ağlar bacım beni sayıklar oy
Başına toplanmış bağrı yanıklar ölem
Nettim size verin benim yarimi ölem
Fırat kenarında esvap yumuşlar ölem
Yuyup yuyup gül dalına koymuşlar ölem
Sevmediğim yare sevdi demişler ölem
Nettim size verin benim yarimi ölem
(Yöresi: Malatya; kaynak kişiler: Mustafa CAN, Mehmet Ali IŞIK; derleyen: Mehmet
TUĞRUL; yayımlayan: Mediha DEMİREL)
Kaynak: Merdan GÜVEN / TÜRKİYE SAHASINDAKİ HİKÂYELİ TÜRKÜLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA DOKTORA TEZİ/ TEZ YÖNETİCİSİ Yrd. Doç. Dr. Dilaver DÜZGÜN / ERZURUM – 2005